We denken er misschien liever niet over na, maar het kan ons allemaal gebeuren: je krijgt een ongeluk, wordt ernstig ziek of gaat dementeren en kan er dan niet meer naar vragen. Wie zorgt dan dat je de juiste zorg krijgt, dat je arts weet wat je wensen zijn en wie regelt je bankzaken op de manier waarop jij dat wilt? Geef de juiste mensen een volmacht en bevestig je wensen regelmatig.
Volmacht niet automatisch
Het is belangrijk te weten dat een volmacht nooit automatisch is geregeld. Als jullie gehuwd of geregistreerd partner zijn en een van de partners is geestelijk niet meer in staat om zelf zijn of haar zaken te regelen, is het niet zo dat de ander het automatisch over kan nemen. Je kunt dan bijvoorbeeld tegen problemen aanlopen bij het verlengen van de hypotheek, het verkopen van jullie huis of bij het regelen van andere financiële, materiële of medische zaken.
Naar de rechter
Je moet dan naar de rechter om bewindvoering te regelen. Dan zal je ook tot de ontdekking komen dat je, zeker als je bent getrouwd in gemeenschap van goederen, zelf eigenlijk ook onder bewind staat, terwijl je nog helemaal bij de pinken bent. Dat is een onwenselijke situatie.
Regel het als je nog gezond van lijf, leden en geest bent
Het is een stuk prettiger om – als jullie beiden nog gezond van lijf, leden én geest zijn – een levenstestament op te laten stellen. In dat levenstestament wijs je een of meerdere personen aan die je volledig vertrouwt. Aan die persoon of personen kun je een volmacht geven. Ben je een stel – daarbij is het niet van belang of je bent getrouwd of samenwoont – geef je elkaar meestal over en weer volmacht. Als een van beiden daartoe niet meer bij machte is, of in het geval van alleenstaanden – weduwen en weduwnaars, ongehuwden – gaat de volmacht vaak naar familieleden.
Twee volmachten in het levenstestament
Het levenstestament omvat vaak twee volmachten: een financiële en een medische volmacht. In het levenstestament kun je, naast deze volmachten, ook andere wensen opnemen. Het gaat dan om wensen zoals: ik wil zo lang mogelijk in mijn eigen woning blijven wonen, ik wil krant x blijven lezen, ik wil naar kerk y blijven gaan. Persoonlijke zaken dus. Met een medische volmacht geef je vooral richting aan je partner of familie hoe je over bepaalde zaken rondom het levenseinde en langdurig ziek zijn denkt: wil je wel of geen euthanasie, wil je een behandelverbod, dat soort zaken.
Bevestig je wensen regelmatig
Cruciaal is wel, zeker voor het medische gedeelte, dat je regelmatig bevestigt dat je wensen nog steeds dezelfde zijn. Dit doe je bij je huisarts. Er zijn gevallen bekend van mensen die hun wensen hebben vastgelegd, daar vervolgens niet meer naar omkeken en jaren later, toen het zover was, te maken kregen met een arts die ging twijfelen of de persoon wel werkelijk wilde wat in de volmacht stond. En op het moment dat iemand dementeert heeft, kun je er niet meer naar vragen. Door regelmatig kenbaar te maken aan je huisarts dat je nog steeds achter de volmacht staat, kun je dat voorkomen. Mocht je huisarts op een goede dag zeggen: daar werk ik toch liever niet aan mee, kun je tenminste nog een ander zoeken.
Banken zijn gevrijwaard
Met banken zijn inmiddels afspraken gemaakt dat als er een bepaalde tekst in de volmacht staat – die staat er dus ook altijd in – dat zij, wanneer iemand zich meldt met die volmacht en een legitimatiebewijs, gewoon mogen doen wat die persoon zegt. Banken zijn tegenwoordig gevrijwaard. Tot een aantal jaar geleden was dat niet het geval en dan gingen banken vaak twijfelen: die volmacht is al zoveel jaar oud, geldt die nog wel? En als degene die de volmacht had gegeven dan dementerend was, was je nog niks opgeschoten met je volmacht. Die tijd is voorbij.
Instrument tegen financieel misbruik
Een volmacht wordt ook vaak gezien als instrument in de strijd tegen financieel misbruik van ouderen. Je wilt voorkomen dat anderen de beschikking krijgen over je bankpasje en dat niemand in de gaten heeft dat je rekening wordt leeggehaald. Ik ga wel even boodschappen voor je halen, maar dan moet je wel even je pincode geven; het klinkt doorzichtig, maar het komt nog steeds voor dat mensen er dan na jaren achter komen dat elke week vijfhonderd euro is verdwenen terwijl er maar steeds voor een tientje boodschappen is gedaan. Daarom is het zo belangrijk dat je de volmacht geeft aan iemand die je kunt vertrouwen. Ook al woont iemand wat verder weg, bankzaken kun je vanaf de andere kant van de aardbol regelen als het moet.
Meer weten?
Denk dus over je wensen na als je nog gezond bent. Leg je wensen vast in een levenstestament en bevestig ze regelmatig. Neem gerust contact met ons op. Ook ben je van harte welkom op ons inloopspreekuur voor een gratis tien minutengesprek, elke maandag van 9.00 tot 10.00 uur.
